Αραγκό, Φρανσουά Ντομινίκ Ζαν

(François Dominique Jean Arago, Εσταζέλ νταλε Ρουσιγιόν 1786 – Παρίσι 1853). Γάλλος φυσικός, αστρονόμος και πολιτικός. Μόλις αποφοίτησε από την πολυτεχνική σχολή του Παρισιού, πήρε μέρος μαζί με τον Ζαν-Μπατίστ Μπιό στις εργασίες μέτρησης του γήινου μεσημβρινού. Το 1809, σε ηλικία 23 ετών, έγινε μέλος της Ακαδημίας των Επιστημών. Διορίστηκε καθηγητής της αναλυτικής γεωμετρίας στην πολυτεχνική σχολή και αστρονόμος του αστεροσκοπείου του Παρισιού. Βουλευτής του δημοκρατικού κόμματος (1830) και αργότερα υπουργός Στρατιωτικών και Ναυτικών, μετά την επανάσταση του Φεβρουαρίου 1848, ενίσχυσε την πρόοδο της επιστήμης και της τεχνικής, και συνέβαλε σε μεγάλο βαθμό στην κατάργηση της δουλείας. Ως φυσικός ενδιαφέρθηκε κυρίως για τον ηλεκτρομαγνητισμό και την οπτική. Αποδεικνύοντας ότι ένα πηνίο μέσα από το οποίο διέρχεται ρεύμα συμπεριφέρεται ως μαγνήτης και ότι μια μαγνητική βελόνα μετατοπίζεται όταν βρεθεί κοντά σε έναν χάλκινο δίσκο που περιστρέφεται, θεμελίωσε τη θεωρία της μαγνητικής επαγωγής, την οποία θα αναπτύξει αργότερα o Φαραντάι. To 1811, μαζί με τον Φρενέλ, ανακάλυψε την πόλωση του φωτός και μελέτησε τη διάδοση και τη συμβολή του πολωμένου φωτός. Οπαδός της κυματικής θεωρίας του φωτός, μαζί με τον Τόμας Γιανγκ και τον Φρενέλ, εργάστηκε μαζί με τον Άντιλε φον Χούμπολτ και βρέθηκε αντιμέτωπος με τον Λαπλάς και τον Πουασόν, οπαδούς της σωματικής (υλικής) θεωρίας του φωτός. To 1830 συνέλαβε ένα αποφασιστικό πείραμα για να γίνει η εκλογή μεταξύ των δύο θεωριών. Για να επαληθευτεί η κυματική θεωρία του φωτός, πρέπει η ταχύτητα του φωτός να μειώνεται, όταν αυτό περνά μέσα από ένα αραιότερο μέσο (αέρας) σε ένα πυκνότερο (γυαλί ή νερό). Όμως τα πολιτικά γεγονότα και η τύφλωση που τον έπληξε το 1850 δεν του επέτρεψαν να πραγματοποιήσει αυτό το πείραμα. Λίγο καιρό πριν από τον θάνατό του είχε την ικανοποίηση να μάθει ότι o Φιζό και o Φουκό χρησιμοποιώντας όργανα, που εμπνεύστηκαν από τα δικά του, κατόρθωσαν να διαπιστώσουν ότι σε αυτή την περίπτωση το φως συμπεριφέρεται σαν κυματικός συρμός. Ως αστρονόμος ασχολήθηκε με τα φαινόμενα των ατμοσφαιρικών εκκενώσεων και έδωσε μια εξήγηση της μαρμαρυγής (σπινθηρισμού) των αστέρων, την οποία απέδωσε σε φαινόμενα συμβολής. Τα έργα του Α. δημοσιεύτηκαν σε 17 τόμους που εκδόθηκαν από το 1854 έως το 1862. Ο Γάλλος φυσικός, αστρονόμος και πολιτικός Φρανσουά Ντομινίκ Ζαν Αραγκό.